Części mowy i odmiana wyrazów
Przymiotniki nazywają cechy i właściwości osób, zwierząt, zjawisk itd.
Dzielimy je na:
-
materiałowe
Stopniują się (mladý , -mladší -najmladší )
mladý ,starý ,dobrý ,zlý ,pekný ,škaredý ,nový ,dlhý ,múdry -
oznaczające przynależność
Nie dają się stopniować
drevený ,kamenný ,rybí ,psí -
jakościowe
Nie dają się stopniować
Odmieniaja się zgodnie z wzorem {1} a {2}
otcov ,synov ,matkin ,sestrin ,dedov ,kolegov ,priateľkin
Odmiana przymiotników
Przymiotniki odmienia się zawsze zgodnie z rzeczownikiem, z którym jest związany.
-
ten pekný muž
Rodzaj męski - końcówka -ý. -
tá pekná žena
Rodzaj żeński - końcówka -á. -
to pekné dieťa
Rodzaj nijaki – końcówka -é.
Aký je dom? -Dom je vysoký. Aká je ruža? -Ruža je pekná. Aké je srdce? -Srdce je červené.
Uwaga: W słownikach tradycyjnie występuje przymiotnik w mianowniku l. p. rodzaju męskiego (np.
Wzory pekný i cudzí
Te wzorce są bardzo podobne. Różnica między nimi polega na miękkim zakończeniu tematu we wzorze
Liczba pojedyncza
Rodzaj męski | Rodzaj żeński | Rodzaj nijaki | |
---|---|---|---|
N | |||
G | |||
D | |||
A |
|
||
L | |||
I |
Rodzaj męski | Rodzaj żeński | Rodzaj nijaki | |
---|---|---|---|
N | |||
G | |||
D | |||
A |
|
||
L | |||
I |
liczba mnoga
Rodzaj męski (Żywotne) | Inne | |
---|---|---|
N | ||
G | ||
D | ||
A | ||
L | ||
I |
Rodzaj męski (Żywotne) | Inne | |
---|---|---|
N | ||
G | ||
D | ||
A | ||
L | ||
I |
Wzór páví
Według wzoru
Liczba pojedyncza
Rodzaj męski | Rodzaj żeński | Rodzaj nijaki | |
---|---|---|---|
N | |||
G | |||
D | |||
A |
|
||
L | |||
I |
liczba mnoga
Rodzaj męski (Żywotne) | Inne | |
---|---|---|
N | ||
G | ||
D | ||
A | ||
L | ||
I |
Wzór otcov i matkin
Zgodnie z wzorem
Liczba pojedyncza
Rodzaj męski | Rodzaj żeński | Rodzaj nijaki | |
---|---|---|---|
N | |||
G | |||
D | |||
A |
|
||
L | |||
I |
Rodzaj męski | Rodzaj żeński | Rodzaj nijaki | |
---|---|---|---|
N | |||
G | |||
D | |||
A |
|
||
L | |||
I |
liczba mnoga
Rodzaj męski (Żywotne) | Inne | |
---|---|---|
N | ||
G | ||
D | ||
A | ||
L | ||
I |
Rodzaj męski (Żywotne) | Inne | |
---|---|---|
N | ||
G | ||
D | ||
A | ||
L | ||
I |
Liczba pojedyncza (to je …)
Rodzaj męski | Rodzaj żeński | |
---|---|---|
ON | ||
ONA | ||
ONO |
liczba mnoga (to sú …)
Rodzaj męski | Rodzaj żeński | |
---|---|---|
ONI | ||
ONY |
Zgodnie z wzorem tcov (
Zgodnie z wzorem
-
To je dom Lenky. =To je Lenkin dom.
(Lenka jest rodzaju żeńskiego --> zgodnie z wzoremmatkin ) -
To je žena kamaráta =To je kamarátova žena.
(kamarát jest rodzaju--> zgodnie z wzoremotcov ) -
To je auto brata =To je bratovo auto.
(brat jest rodzaju męskiego --> zgodnie z wzoremotcov )
Stopniowanie przymiotników i przysłówków
Stopniowanie może być regularne i nieregularne. W sposób nieregularny stopniuje się tylko pięć przymiotników i utworzonych od nich przysłówków.
Wszystkie pozostałe stopniują się w sposób regularny.
Stopniowanie regularne
Drugi stopień przymiotników tworzymy za pomocą przyrostka -ší/-ejší?. Stopień trzeci tworzymy poprzez dodanie do stopnia drugiego przedrostka naj-.
1. stopień |
lekki
|
zręczny
|
---|---|---|
2. stopień |
lżejszy
|
zręczniejszy
|
3. stopień |
najlżejszy
|
najzręczniejszy
|
Przysłówki stopniujemy podobnie, z tym, że w drugim stopniu dodajemy przyrostek -šie/-ejšie?, w trzecim natomiast znowu jedynie dodamy do stopnia drugiego przedrostek naj-.
Stopniowanie nieregularne
1. stopień | 2. stopień | 3. stopień |
---|---|---|
dobry / dobrze
|
lepszy / lepiej
|
najlepszy / najlepiej
|
zły / źle
|
gorszy / gorzej
|
najgorszy / najgorzej
|
mały / mało
|
mniejszy / mniej
|
najmniejszy / najmniej
|
wielki / wiele
|
większy / więcej
|
największy / najwięcej
|
ładny / ładnie
|
ładniejszy / ładniej
|
najładniejszy / najładniej
|
Porównywanie
-
1. stopień
Jano je rovnako vysoký ako Lucka.
Jano a Lucka sú rovnako vysokí. -
2. stopień
Jano je vyšší než Katka. -
3. stopień
Jano je najvyšší z celej triedy.