Verbos
Los verbos expresan un proceso, acción, condiciones de personas, animales, objetos.
Se dividen en las siguientes categorías:
De acuerdo al significado:
-
Verbos enteros
-
Verbos de acción (expresan acción)
- Reflexivos
česať sa, umyť sa, učiť sa - No-reflexivos
čítať, písať, hovoriť, cestovať
- Reflexivos
-
Verbos de estado (expresan un status)
- Reflexivos
tešiť sa, báť sa, cítiť sa - No-reflexivos
rásť, ochorieť, kvitnúť
- Reflexivos
-
Verbos de acción (expresan acción)
-
Verbos auxiliares
chcieť, smieť, môcť, vedieť, mať (=mať povinnosť), byť (=existovať), začať, prestať, stať sa...
Los verbos de acción se clasifican en las siguientes categorías:
-
Verbos de objeto
- Transitivos:
čítať (knihu), variť (polievku), kúpiť (dom) - No-transitivos:
rozprávať sa (s bratom), pripravovať sa (na vyučovanie)
- Transitivos:
-
Verbos de no-objetos
plakať, sedieť, cestovať
De acuerdo al aspecto se clasifican de la siguiente manera:
-
Verbos perfectivos
napísať, prečítať, dojesť, dopiť -
Verbos imperfectivos
písať, čítať, jesť, piť
Según la reflexividad se clasifican de la siguiente manera:
-
Reflexivos
tešiť sa, báť sa, usmievať sa, ponáhľať sa -
No-reflexivos
kresliť, rásť, myslieť, chodiť
Conjugación de verbos
Los verbos tienen terminaciones diferentes para cada persona, singular y plural. Hay varias conjugaciones - eso significa, grupos de verbos que se conjugan todos de la misma manera. En eslovaco estas conjugaciones se conocen por el verbo que sirve como modelo para las terminaciones que usan tales conjugaciones.
En eslovaco hay tres verbos: presente (
presente | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Singular | Plural | |||||||
Infinitivo | 1. persona | 2. persona | 3. persona | 1. persona | 2. persona | 3. persona | 2. persona singula, imperativo | 3. persona singular, pasado |
br-ať | ber-iem | -ieš | -ie | -ieme | -iete | -ú | ber! | br-al |
chudn-úť | chudn-em | -eš | -e | -eme | -ete | -ú | chudn-i! | chud-ol |
chyt-ať | chyt-ám | -áš | -á | -áme | -áte | -ajú | chyt-aj! | chyt-al |
čes-ať | češ-em | -eš | -e | -eme | -ete | -ú | češ! | čes-al |
hyn-úť | hyn-iem | -ieš | -ie | -ieme | -iete | -ú | hyň! | hyn-ul |
krič-ať | krič-ím | -íš | -í | -íme | -íte | -ia | krič! | krič-al |
nies-ť | nes-iem | -ieš | -ie | -ieme | -iete | -ú | nes! | nies-ol |
prac-ovať | prac-ujem | -uješ | -uje | -ujeme | -ujete | -ujú | prac-uj! | prac-oval |
rob-iť | rob-ím | -íš | -í | -íme | -íte | -ia | rob! | rob-il |
rozum-ieť | rozum-iem | -ieš | -ie | -ieme | -iete | -ejú | rozum-ej! | rozum-el |
tr-ieť | tr-iem | -ieš | -ie | -ieme | -iete | -ú | tr-i! | tr-el |
vid-ieť | vid-ím | -íš | -í | -íme | -íte | -ia | viď! | vid-el |
ž-ať | žn-em | -eš | -e | -eme | -ete | -ú | žn-i! | ža-l |
žu-ť | žu-j-em | -eš | -e | -eme | -ete | -ú | žu-j! | žu-l |
Verbos útiles:
byť (ser, estar, haber)
Singular | Plural |
---|---|
ja som | my sme |
ty si | vy ste |
on/ona/ono je | oni/ony sú |
bývať (vivir)
Singular | Plural |
---|---|
ja bývam | my bývame |
ty bývaš | vy bývate |
on/ona/ono býva | oni/ony bývajú |
volať sa (llamarse)
Singular | Plural |
---|---|
ja sa volám | my sa voláme |
ty sa voláš | vy sa voláte |
on/ona/ono sa volá | oni/ony sa volajú |
mať (tener)
Singular | Plural |
---|---|
ja mám | my máme |
ty máš | vy máte |
on/ona/ono má | oni/ony majú |
hovoriť (hablar)
Singular | Plural |
---|---|
ja hovorím | my hovoríme |
ty hovoríš | vy hovoríte |
on/ona/ono hovorí | oni/ony hovoria |
mať sa (estar, pasarlo (bien o mal))
Singular | Plural |
---|---|
ja sa mám | my sa máme |
ty sa máš | vy sa máte |
on/ona/ono sa má | oni/ony sa majú |
Tutear y tratar de usted
En eslovaco hay dos fomas diferentes de dirigirse a los demás:
- tykanie - el tuteo (dirigirse a los demás informalmente) - la forma "ty" se usa para hablar con amigos, niños, miembros de familia, otros estudiantes, compañeros, etc.
- vykanie (dirigirse a los demás formalmente, osea usando "usted") - la forma "vy" es formal, cortés, se usa para hablar con adultos desconocidos, niños hablando con adultos o estudiantes que hablan con sus profesores, también en oficinas, tiendas, etc.
Tutear - „ty “
Rozumieš/hovoríš po slovensky? (ty) Áno, rozumiem/hovorím po slovensky, ale ešte nie veľmi dobre. (ja)
Tratar de "usted" - „vy “
Rozumiete/hovoríte po slovensky? (vy) Áno, rozumiem/hovorím po slovensky, ale veľmi málo. (ja) Prajete si ešte niečo? (vy) Nie, ďakujem. (ja)
Verbos modales
Los verbos modales expresan el deseo, la necesidad, o posibilidad de una acción. Están entre los verbos más usados.
chcieť (querer)
Singular | Plural |
---|---|
ja chcem | my chceme |
ty chceš | vy chcete |
on / ona / ono chce | oni / ony chcú |
smieť (poder)
Singular | Plural |
---|---|
ja smiem | my smieme |
ty smieš | vy smiete |
on / ona / ono smie | oni / ony smú |
môcť (poder)
Singular | Plural |
---|---|
ja môžem | my môžeme |
ty môžeš | vy môžete |
on / ona / ono môže | oni / ony môžu |
musieť (deber)
Singular | Plural |
---|---|
ja musím | my musíme |
ty musíš | vy musíte |
on / ona / ono musí | oni / ony musia |
mať (tener/tener obligación)
Singular | Plural |
---|---|
ja mám | my máme |
ty máš | vy máte |
on / ona / ono má | oni / ony majú |
vedieť (saber)
Singular | Plural |
---|---|
ja viem | my vieme |
ty vieš | vy viete |
on / ona / ono vie | oni / ony vedia |
Verbo modal smieť
Smieme ísť von? | ¿Puedo salir? |
Smiem vám ponúknuť kávu? | ¿Puedo ofrecerle café? |
Smiem sa hrať s ostatnými? | ¿Puedo jugar con los demá? |
El verbo smieť se usa a menudo en vez de el imperativo ((ne)smieť + infinitivo de otro verbo):
Nechoď tak ďaleko! Nesmieš chodiť tak ďaleko! | ¡No vayas tan lejos! - ¡No debes ir tan lejos! |
Nerob neporiadok! Nesmieš robiť neporiadok! | ¡No hagas desorden! - ¡No debes hacer desorden! |
Nenič hračky! Nesmieš ničiť hračky! | ¡No rompas los juguetes! - ¡No debes romper los juguetes! |
El verbo modal mať (significa "tener que", "deber")
El verbo modal mať (= tener que, deber) se conjuga como el verbo mať (tener que).
Čo mám robiť? | ¿Qué se supone que debo hacer? |
Dnes máš upratovať ty. | hoy debes limpiar tú |
A menudo se usa en la voz condicional
Mal by si jesť veľa ovocia a zeleniny. | Deberías comer mucha fruta y verdura |
Mali by sme už ísť. | Deberíamos ya irnos |
Čo by som mal urobiť? | ¿Qué debo hacer? |
Mal by si dlhšie spať. | Deberías dormir más |
Mali by ste sa učiť. | Deberiaís estudiar |
Mal by si sa sústrediť. | Deberías concentrarte |
Pasado
El pasado de los verbos se forma usando el infinitivo. Retiramos la terminación -ť y añadimos la terminación -l.
En la primera y segunda persona añadimos la forma apropiada del verbo byť a esta forma:
El verbo byť :
Negación:
Futuro
El verbo byť :
Negación: ( nebyť )
Tiempo futuro de verbos imperfectivos
El futuro de estos verbos se forma muy fácilmente:
futuro del verbo byť + infinitivo | nebyť + infinitivo |
---|---|
Nota: El verbo ísť (ja idem, ty ideš...) es imperfectivo. Sin embargo, el futuro del verbo ísť se forma de la siguiente manera: ja pôjdem, ty pôjdeš, my pôjdeme, etc.; la negación es nejsť (ja nejdem, ty nejdeš...) – futuro: ja nepôjdem, ty nepôjdeš, etc.
Tiempo futuro de los verbos perfectivos
Por definición los verbos imperfectivos expresan el futuro. Entonces, no hay formas gramáticas para expresar el futuro de verbos perfectivos.
ja robím (imperfectivo)ja urobím (perfectivo) - tiempo futuro (aunque no usamos las formasbudem ,budeš ...)
Verbo imperfectivo (infinitivo) | presente | Futuro | Verbo perfectivo (infinitivo) | presente | Futuro |
---|---|---|---|---|---|
- | |||||
- | |||||
- | |||||
- |
Imperativo
El imperativo se forma del plural de la tercera persona.
Infinitivo | presente | Tutear ( |
Tratar de "usted" ( |
1. persona plural (my nosotros) ( |
---|---|---|---|---|
skákať | ||||
Imperativo del verbo byť :
ty buď! | ¡Se! (singular) |
my buďme! | ¡Seamos! |
vy buďte! | sed/sean |
Por ejemplo:
Infinitivo | Tutear ( |
Tratar de "usted" ( |
1. persona plural (my nosotros) ( |
---|---|---|---|
Modo condicional
La forma condicional expresa una condición que se debe cumplir para que se cumpla una acción. Se forma añadiendo la particula by a la forma respectiva del verbo en el pasado.
presente | Pasado | Modo condicional |
---|---|---|
(Estoy escribiendo una carta)
|
(Escribí una carta)
|
(Escribiría una carta)
|
(Tengo tiempo)
|
(Tuve tiempo)
|
(Tendría tiempo)
|
A menudo se usa en una frase compleja con la conjunción subordinada / / keby / / (si):
Písal by som list, keby som mal čas. | Escribiría una carta si tuviera tiempo |
Keby som chcel, išiel by som do kina. | Si quisiera iría al cine |
Atención.
Písal by som list, keby bysom mal čas.Keby bysom chcel, išiel by som do kina.
La conjunción keby solo se puede usar con el pasado.
Participio activo
Chlapec píše vetu. -
(práve teraz) píšuci chlapec El niño está escribiendo
El participio activo se forma del plural de la 3a persona (oni/ony píšu) añadiendo el sufijo -ci/ca/ce píšuci. Tiene la forma de un adjetivo y se declina como cudzí.
Infinitivo | presente | Participio activo |
---|---|---|
niño leyendo
|
||
niños bailando
|
||
hombre trabajando
|
||
persona ciega
|
ON | ONI | ||
---|---|---|---|
ONA | ONY | ||
ONO |
Participio pasivo
Chlapec píše vetu. -
(práve teraz) písaná veta (recién ahora) frase escrita
El participio pasivo se forma asi: sacamos la terminación –ť del infinitivo del verbo písať y añadimos la terminación -ný (para algunos verbos la terminación -ený, -tý) --> písaný / escrito.
Todos los participios pasivos se declinan como adjetivos según el modelo de pekný.
ON | ONI | ||
---|---|---|---|
ONA | ONY | ||
ONO |
Verbos transitivos e intransitivos
Los verbos están divididos en dos grupos diferentes:
- Verbos transitivos - verbos que tienen un objeto directo (ejemplo - un objeto en el caso acusativo sin una preposición)
Žiak píše úlohu. Eva číta knihu. Nemám čas. Vidím moju sestru. Poznáš ju?
- Intransitivo - verbos que no tienen un objeto directo (ejemplo: un objeto en el caso acusativo sin una preposición) pero que tienen un objeto en el acusativo con una preposición o un objeto en cualquier otro caso.
Rozprávame sa o prázdninách. Žiak sa pripravuje na vyučovanie.
Verbos perfectivos e imperfectivos
La mayoría de los verbos eslovaco puede tener dos formas: perfectiva (la acción ha terminado o está completada) y imperfectivo (la acción aún no ha terminado). Ejemplo:
Imperfectivo - no sabemos si la acción expresado por estos verbos ha terminado o si continua o se repitirá.
No sabemos si ha leido el libro hasta el final o si continuará leyendo. | |
No sabemos si ha terminado o si continuará comiendo. | |
No sabemos si la carta está terminada o si Jano continuará escribiendo. |
Perfectivo - La acción expresada por el verbo está ya completada. Generalmente se usa con prefijos.
Ha terminado de leer, la acción ha terminado | |
Ha terminado - no continuará comiendo, se ha comido todas las masas. | |
El escribió - no continuará escribiendo, la carta está escrita, lista. |
čítať - dočítať jesť - dojesť písať - dopísať, napísať - ...
Ejemplos:
imperfectivo | perfectivo |
---|---|
Nota: No tienes que memorizar todas las formas de estos verbos. Elije aquellos que necesitas y que usas más frecuentemente y aprendelos de memoria. La forma perfectiva/imperfectiva de otros verbos están en los diccionarios.
La diferencia entre ísť y chodiť
ísť - un vezchodiť - varias veces, muy seguido, a menudo,
ahora, una vez | |
a la escuela que va/asiste |
Chodíte často na Slovensko? Nie, teraz ideme prvýkrát. Ako často chodíš do zahraničia? Chodíš stále na tú istú školu? Kam ideš? Idem do kina. Chceš ísť so mnou? Chodíte radi na koncerty?
El futuro de estos dos verbos se forma de manera diferente
Ja idem zajtra do školy. | Mañana voy a la escuela |
Ja pôjdem zajtra do školy. | Voy a ir a la escuela mañana |
Ja chodím na strednú školu. | Voy a una escuela secundaria |
Ja budem chodiť na strednú školu. | Voy a la escuela secundaria |
Interés:
Chceš ísť so mnou? | ¿Quieres ir conmigo? |
Chceš so mnou chodiť? | ¿Quieres ir conmigo? |
Cuidado con la diferencia entre estos verbos.