Oración compleja

Una frase compleja es una combinación de dos o más cláusulas en una oración.

En el caso de una combinación de cláusulas equivalentes este tipo de frase se llama oración/frase compuesta. Una combinación de cláusula principal y cláusula subordinada (ejemplo: cláusulas que no son equivalentes) se llama una oración compleja.

Oración compuesta

Una oración/frase compuesta es una combinación de dos o más cláusulas del mismo tipo.

cláusula principal + cláusula principal (+ cláusula principal + cláusula principal)

Conocemos varios tipos

  • copulativo:
    Žiak sedí a píše úlohu.
  • disyuntivo:
    Buď sa hrajte s kočíkom, alebo kreslite obrázky.
  • adversativo:
    Chceli sme ísť na výlet, ale pršalo.
  • comparativo:
    Deti poslúchali, ba aj hračky si upratali.

Oración compleja

Una frase compleja es una combinación de dos o más cláusulas que no son equivalentes

cláusula principal + Cláusula subordinada

La cláusula subordinada siempre desarrolla la cláusula superior o principal

Slovensko je stredoeurópska krajina. / Slovensko je krajina v strednej Európe.

Estas son frases simples, no complejas. En estas frases tenemos subrayado el elemento cláusula - Atributo (utilizamos la pregunta: Aky?).

Slovensko je krajina, ktorá sa nachádza v strednej Európe.

Hemos formado una frase compleja. El atributo de la fraser previa ha sido replazado por una cláusula de atributo.

Preguntamos usando la cláusula principal y respondemos usando la cláusula subordinada.

Aká krajina je Slovensko? Taká, ktorá sa nachádza v strednej Európe.

También podemos remplazar el objeto por una cláusula de objeto, el sujeto por una cláusula de sujeto, el adverbio de causa por una cláusula causante, etc.

Dievčatá sa rozprávali o prázdninách.
Objeto (o čom?)
frase simple
Dievčatá sa rozprávali o tom, čo robili cez prázdniny.
Cláusula de objeto (o čom?)
frase compleja
Neprišiel do školy pre chrípku.
Adverbio de causa (prečo?)
frase simple
Neprišiel do školy, lebo mal chrípku.
Cláusula causante (prečo?)
frase compleja

Cláusula de objeto

  • Povedz, čo...
  • Myslím si, že...
  • Vieš, že...

Ahora vamos a demostrar como formar una frase compleja con una cláusula de objeto. Preguntamos usando la pregunta: o čom?, čo? na čo? etc. Ejemplos:

Povedz, čo robíš dnes večer. Čo povedz? - Čo robíš dnes večer. Dime lo que vas a hacer esta noche. ¿Qué dices? - ¿Qué vas a hacer esta noche?
Myslím si, že Jano nepríde. Čo si myslím? - Že Jano nepríde. Creo que Jano no vendrá. ¿Qué crees? - que Jano no vendrá
Vieš, že Bratislava je hlavné mesto Slovenska? Čo vieš? - Že Bratislava je hlavné mesto Slovenska. ¿Sabías que Brastislava es la capital de Eslovaquia? ¿Qué sabes? - que Bratislava es la capital de Eslovaquia
Teším sa, že sa zasa uvidíme. Na čo sa teším? - Že sa zasa uvidíme. Me alegro que nos veremos pronto. ¿De que me alegro? - de que nos veremos pronto

En este tipo de frases generalmente usamos la conjunción že.

  • Teším sa, že prídeš.
  • Povedal, že chodí na strednú školu.
  • Viem, že nič neviem.
  • Viete, že Peter teraz pracuje v Bratislave?

Orden de palabras

El orden de palabras generalmente no cambia (pero sa y si, por ejemplo, pueden cambiar de lugar en la frase).

  • Jano nie je doma.
  • Povedal, že Jano nie je doma.
  • Zuzka bola cez prázdniny na esperantskom kongrese.
  • Vieš, že Zuzka bola cez prázdniny na esperantskom kongrese?
  • Stretneme sa zajtra.
  • Dohodli sme sa, že sa stretneme zajtra.

Subcláusula adverbial causante

Prečo nemôže ísť Miško von? ¿Por qué no puede salir Miško?
Lebo je chorý. Porque está enfermo.
Miško nemôže ísť von, lebo je chorý. Miško no puede salir porque está enfermo.

grammar.sentences.com..why4

Musíš ísť domov, lebo je veľa hodín. Tenemos que ir a casa porque es tarde.
Prečo musíš ísť domov? Lebo je veľa hodín. ¿Por qué tenemos que ir a casa? Porque es tarde.
Prečo je Miško chorý? Lebo nebol teplo oblečený.
Miško je chorý, lebo nebol teplo oblečený.
¿Por qué está enfermo Miško? Porque no se abrigó bien
Miško está enfermo porque no se abrigó bien.
Prečo teraz leží v posteli? Lebo má horúčku.
Teraz leží v posteli, lebo má horúčku.
¿Por qué está ahora en cama? Porque tiene fiebre
Ahora está en cama porque tiene fiebre.
Prečo má horúčku? Lebo prechladol.
Má horúčku, lebo prechladol.
¿Por qué tiene fiebre? Porque se resfrió
Tiene fiebre porque se resfrió
Ja som neprechladla. Teplo som sa obliekla.
Ja som neprechladla, lebo som sa teplo obliekla.
No me resfrié. Estaba bien abrigado.
Yo no me resfrié porque me abrigué bien
Tom nemôže pracovať. Bolí ho chrbát.
Tom nemôže pracovať, lebo ho bolí chrbát.
Tom no puede trabajar. Le duele la espalda.
Tom no puede trabajar porque le duele la espalda.

Orden de palabras

El orden de palabras generalmente no cambia (pero sa y si, por ejemplo, pueden cambiar de lugar en la frase).

  • Musím ísť domov. Je neskoro.
  • Musím ísť domov, lebo je neskoro.
  • Dnes nejdem do školy. Som chorý.
  • Dnes nejdem do školy, lebo som chorý.
  • Nejdem von. Učím sa.
  • Nejdem von, lebo sa učím.

Subcláusula adverbial temporal

Keď bolo teplo, išli sme sa kúpať.
Kedy sme sa išli kúpať? Keď bolo teplo.
Cuando hacía calor íbamos a nadar.
¿Cuándo íbamos a nadar? cuando hacía calor.
Keď napadol sneh, deti sa išli sánkovať.
Kedy sa deti išli sánkovať? Keď napadol sneh.
Cuando nevaba los niños iban a tirarse por trineo
¿Cuándo iban los niños a tirarse por trineo? Cuando nevaba.
Keď som mal desať rokov, otec mi kúpil nový bicykel.
Kedy mi otec kúpil nový bicykel? Keď som mal desať rokov.
Cuando tenía diez años mi papá me compró una bicicleta nueva.
¿Cuando me compró mi papá una bicicleta nueva? Cuando tenía diez.

Hemos formado una frase compleja con una cláusula de adverbio de tiempo. Hacemos preguntas usando kedy? ako často? ako dlho? En este tipo de frases a menudo usamos la conjunción keď.

Orden de palabras

Orden usual de palabras

Keď mal Jano čas, často sa lyžoval.
conjunción keď + predicado + sujeto + otros elementos de la frase/oriación

Por supuesto, también podemos cambiar el orden de las cláusulas en una frase compleja:

Otec mi kúpil nový bicykel, keď som mal desať rokov.

Cláusula de atributo

Ahora aprenderemos como formar una frase compleja con una cláusula de atributo. Preguntamos usando: aký? ktorý? En este tipo de frase generalmente juntamos las cláusulas usando los pronombres relativos ktorý, ktorá, y v ktorom...

Slovensko je krásna krajina. frase simple
Slovensko je krajina, ktorá je krásna. frase compleja
Aká krajina? Krajina, ktorá je krásna.
Vybral som si lacnejšie tričko. frase simple
Vybral som si tričko, ktoré je lacnejšie. frase compleja
Aké tričko? Tričko, ktoré je lacnejšie.
Čítam veľmi zaujímavý článok. frase simple
Čítam článok, ktorý je veľmi zaujímavý. frase compleja
Aký článok? Článok, ktorý je veľmi zaujímavý.

Estas frases complejas se usan muy seguido cuando damos explicaciones, difiniciones, descripciones, etc.

  • Slovensko je krajina, ktorá sa nachádza v strednej Európe.
  • Aká krajina? Krajina, ktorá sa nachádza v strednej Európe.
  • Redaktor je človek, ktorý píše články na Wikipédii.
  • Aký človek? Človek, ktorý píše články na Wikipédii.

Orden de palabras

El orden de palabras generalmente no cambia (pero sa y si, por ejemplo, pueden cambiar de lugar en la frase).

  • Wikipédia je encyklopédia. Je zadarmo.
  • Wikipédia je encyklopédia, ktorá je zadarmo.
  • To je program. Slúži na písanie textu.
  • To je program, ktorý slúži na písanie textu.
  • Slovensko je štát. Nachádza sa v Európe.
  • Slovensko je štát, ktorý sa nachádza v Európe.